Các hạt Bụi mịn trong không khí (các hạt có đường kính 2,5 micromet trở xuống) có thể xâm nhập sâu vào phổi và thậm chí đi vào máu, gây ra các vấn đề về hô hấp, tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác. Vì vậy, Giảm thiểu các tác động xấu của Bụi mịn là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe con người.
Xem thêm về bụi mịn ở đây:
Người dân gần như không làm gì được để thay đổi ô nhiễm Bụi mịn của không khí ở bên ngoài và cần tìm cách chung sống với nó mà ít bị tác động xấu.
Dưới đây là các bước mọi người có thể thực hiện để giảm mức độ phơi nhiễm và ảnh hưởng của Bụi mịn:
1. Giảm thiểu tiếp xúc ngoài trời khi mức Bụi mịn cao
▪ Thường xuyên theo dõi các thông tin, dự báo và khuyến cáo cập nhật theo thời gian thực các chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại nơi mình đang ở, sẽ đi đến,… để biết ở đâu và khi nào có mức độ ô nhiễm cao
Các trang Web:
Các Ứng dụng trên smart phone:
• AirVisual
• Air Matters
• PAM Air,…
.png)
▪ Tránh các hoạt động ngoài trời trong thời gian mức độ ô nhiễm cao.
▪ Hạn chế tập thể dục ngoài trời: Tập thể dục làm tăng tốc độ hít vào, vì vậy hãy tránh tập luyện ngoài trời khi mức độ ô nhiễm Bụi mịn tăng cao.
▪ Tránh đến những nơi có mức độ ô nhiễm cao.
▪ Ở trong nhà (không ra ngoài) khi ô nhiễm đạt đỉnh điểm, đặc biệt đối với những nhóm người dễ bị tổn thương như trẻ em, người già và những người mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch.
2. Cải thiện chất lượng không khí trong nhà
▪ Giảm thiểu nguồn tạo nên ô nhiễm Bụi mịn vào môi trường trong nhà:
• Giảm thiểu lượng không khí có ô nhiễm từ bên ngoài đi vào nhà
(qua cửa và cửa sổ được mở, khe hở ở tường, cửa, mái… và qua quạt cấp gió mới,...):
+ Đóng các cửa sổ và cửa ra vào, bịt kín các khoảng trống trên cửa sổ và cửa ra vào trong thời gian ô nhiễm cao.
+ Căn chỉnh quạt hút nhà bếp, WC để khí bên ngoài vào nhà chỉ vừa đủ cung cấp ô xy cho những người sống trong đó
• Giảm thiểu Bụi mịn phát sinh trong nhà:
+ Giảm /loại bỏ hút thuốc, đốt nến và nấu ăn mà không có thông gió, vì chúng có thể góp phần làm tăng mức Bụi mịn trong nhà.
+ Chỉ sử dụng quạt hút trong nhà bếp, khi cần thiết, nếu chất lượng không khí ngoài trời kém,
▪ Lọc không khí:
• Ngay cả khi đã làm giảm thiểu nguồn tạo nên ô nhiễm Bụi mịn như nói ở trên, ô nhiễm không khí trong nhà vẫn có thể còn ở mức có hại cho sức khỏe (ở những ngày không khí ngoài trời bị ô nhiễm nặng). Vì vậy vẫn cần phải làm giảm lượng Bụi mịn bên trong nhà bằng máy lọc không khí. Máy lọc không khí cần có bộ lọc bụi mịn với hiệu suất cao (ngoài các bộ lọc các loại ô nhiễm khác). Nên mua máy lọc có Bộ lọc HEPA 13 (High Efficiency Particulate Air – Lọc Bụi mịn hiệu quả cao) hoặc bộ lọc có chất lượng tương tự/tốt hơn. Các loại máy lọc không khí có bộ lọc chất lượng thấp hơn HEPA 13 không lọc được Bụi mịn một cách hiệu quả.
(Màng lọc HEPA 13 có khả năng lọc sạch được 99,97% các hạt nhỏ tới 0,3 micromet. Các hạt này bao gồm bụi mịn, vi khuẩn, virus, phấn hoa, hóa chất, khí độc và các chất ô nhiễm khác. Đồng thời, màng lọc này còn giúp lọc sạch các tác nhân gây hen suyễn, mang đến một bầu không khí trong lành, thoáng mát)
• Máy lọc không khí cần có đủ công suất (lưu lượng khí tuần hoàn - [m3/h]), phù hợp với thể tích phòng và được đăt ở gần nơi cần có nhu cầu lọc nhất và phải được đo kiểm tra, xem máy có đưa được không khí trong phòng (ở những nơi cần nhất), về mức độ đạt yêu cầu không?:
+ qua đèn tín hiệu về mức độ Bụi mịn trên máy lọc (đèn này chỉ đo được chất lượng không khí tại vị trí của máy lọc), hoặc
+ qua đồng hồ đo chất lượng không khí cầm tay – đo được chất lượng không khí ở mọi nơi trong nhà)
• Máy lọc không khí nên được ưu tiên lắp ở những nơi có người ở lâu nhất trong ngày (phòng ngủ, phòng khách,…)
3. Đeo khẩu trang bảo vệ
Chọn khẩu trang phù hợp: Sử dụng khẩu trang N95 hoặc N99 (có khả năng lọc 95% hoặc 99% Bụi mịn) khi đi ra ngoài. Các loại khẩu trang khác không có tác dụng lọc Bụi mịn. Chú ý: Trên thị trường có nhiều khẩu trang in tên N95 hoặc N99, nhưng không lọc được Bụi mịn. Nên mua khẩu trang chính hãng từ những hãng có tên tuổi.
+ Khẩu trang phải ôm chặt vào mặt để ngăn các hạt bụi lọt qua bộ lọc.
+ Nên dùng khẩu trang N95 hoặc N99 có quạt mini dùng pin đính kèm, để có thể thở nhẹ hơn, khi tập thể dục ngoài trời hay cho những người thấy khó thở khi dùng khẩu trang
(những khẩu trang loại này khó mua ở Việt Nam, nhưng có thể đặt mua được từ nước ngoài)
4. Bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương
Chăm sóc đặc biệt cho những người có nguy cơ cao: Đảm bảo trẻ em, người già và những người mắc bệnh mãn tính, hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm.
Những người có vấn đề về hô hấp hoặc tim mạch nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có các biện pháp phòng ngừa
5. Theo dõi phơi nhiễm lâu dài
Sử dụng máy đo cầm tay để theo dõi chất lượng không khí trong nhà: Những thiết bị này có thể giúp bạn theo dõi mức Bụi mịn ở nhiều vị trí trong nhà, để biết được tình trạng ô nhiễm bất cứ lúc nào và vị trí nào trong nhà để có những hành động kịp thời (có cần chạy máy lọc lúc này không? Máy lọc có đạt yêu cầu không?...). Trên thị trường có bán nhiều thiết bị loại này với giá cũng không quá cao.
Di dời nếu cần thiết: Nếu chất lượng không khí trong khu vực của bạn liên tục kém và gây ra rủi ro sức khỏe lâu dài, hãy cân nhắc việc di dời đến một môi trường sạch hơn, trong thời gian mức độ ô nhiễm cao.
6. Sử dụng công nghệ
Tải xuống Ứng dụng Chất lượng Không khí: Các ứng dụng này cung cấp thông tin cập nhật theo thời gian thực và dự báo mức độ ô nhiễm.
Tích hợp vào Hệ thống nhà thông minh: Sử dụng cảm biến “chất lượng không khí” được tích hợp với hệ thống nhà thông minh để cảnh báo ô nhiễm cao, tự động lọc không khí và cung cấp thông gió (đối với những nhà có Hệ thống nhà thông minh)
Mặc dù ô nhiễm Bụi mịn gây ra những rủi ro đáng kể cho sức khỏe, nhưng tác động của nó có thể được giảm thiểu thông qua sự kết hợp của các biện pháp phòng ngừa cá nhân và cải thiện chất lượng không khí trong nhà.
Th.S-KS Trần Quý Năng
